Ήδη από τη δεκαετία του ’70, η Ελληνική Εταιρεία Περιβάλλοντος και Πολιτισμού είχε αγκαλιάσει ξεχωριστά το Αιγαίο με αδιάλειπτη δράση που περιλάμβανε συνέδρια, επιστημονικές εκδηλώσεις, καταγραφή της πολιτιστικής κληρονομιάς, μαθητικούς διαγωνισμούς, αλλά και τοπικές παρεμβάσεις σε κάθε νησί ξεχωριστά, μετά από αίτηση κατοίκων ή τη δράση των πολυάριθμων τοπικών επιτροπών μας στο Αιγαίο.
Αφουγκραζόμενη την εντατικοποίηση των κινδύνων που διατρέχουν τα Ελληνικά νησιά η Ελληνική Εταιρεία Περιβάλλοντος και Πολιτισμού προχώρησε το 2004 στη δημιουργία του Προγράμματος ΑΕΙΦΟΡΟ ΑΙΓΑΙΟ. Το Πρόγραμμα ΑΕΙΦΟΡΟ ΑΙΓΑΙΟ αποτέλεσε μια εκστρατεία ευαισθητοποίησης των κατοίκων των νησιών του Αιγαίου με στόχο τη δημιουργία των απαραίτητων εκείνων συνθηκών για την εξασφάλιση ενός αειφόρου μέλλοντος το οποίο θα συνδέεται τόσο με την ποιότητα ζωής τους όσο και με την οικονομική ανάπτυξη του τόπου τους.
Έμπνευση για τη δημιουργία του Προγράμματος ΑΕΙΦΟΡΟ ΑΙΓΑΙΟ αποτέλεσε η βραβευμένη ταινία «Φωνή Αιγαίου» της Λυδίας Καρρά στην οποία καταγράφεται η μοναδική ομορφιά του Αιγαίου που κινδυνεύει ανεπιστρεπτί από την ανεξέλεγκτη δόμηση και άναρχη ανάπτυξη.
Στην καρδιά των δράσεων της ΕΛΛΕΤ για τα νησιά του Αιγαίου βρίσκονται η προώθηση του αειφόρου μέλλοντος τους μέσα από εκτενή περιβαλλοντική εκπαίδευση καθώς επίσης και η δημιουργία ενός δικτύου επιχειρηματιών, τοπικών αυτοδιοικήσεων, ακαδημαϊκών, ΜΚΟ και ενεργών πολιτών που προσφέρουν με το έργο τους στην αειφόρο ανάπτυξη των νησιών τους.
Ωστόσο, η υπερ-δόμηση που διαρκώς εξαπλώνεται στα νησιά του Αιγαίου, δεν θέτει σε κίνδυνο μόνο τα μνημεία και το περιβάλλον, το μοναδικό αιγαιοπελαγίτικο τοπίο αλλά και την οικονομική ζωή των νησιών και τη δυνατότητα των επερχόμενων γενεών να ζήσουν σε αυτά, βάσει των αρχών της αειφορίας.
Κεντρικό ρόλο στην προσπάθεια προστασίας των μοναδικών χαρακτηριστικών των νησιών του Αιγαίου που τα καθιστούν παγκοσμίως γνωστά έχει ο ορθολογικός πολεοδομικός και χωροταξικός τους σχεδιασμός τους ο οποίος μπορεί, μεταξύ άλλων, να συνεισφέρει:
- στον αειφορικό μακροχρόνιο προγραμματισμό της τουριστικής ανάπτυξης των νησιών του αιγαίου με σεβασμό στην φέρουσα ικανότητα τους, ζήτημα για το οποίο η ΕΛΛΕΤ έχει αγωνιστεί στο Συμβούλιο της Επικρατείας πολλάκις, με χαρακτηριστικότερα παραδείγματα την ακύρωση των Ειδικών Χωροταξικών για τον Τουρισμό (2009, 2013),
- στην προστασία των μοναδικών χαρακτηριστικών της φύσης και του πολιτισμού των νησιών του Αιγαίου,
- στην επίλυση προβλημάτων χρήσεων γης που ασκούν πιέσεις στην περιορισμένη αλλά πολύτιμη αγροτική γη των νησιών του αιγαίου,
- στον περιορισμό της εκτός σχεδίου δόμησης στα νησιά του Αιγαίου, παθογένεια η οποία επιβαρύνει δραματικά την οικονομική, κοινωνική και περιβαλλοντική πραγματικότητά τους,
- στην προστασία και αειφορική διαχείριση των προστατευόμενων περιοχών των νησιών του Αιγαίου.
Πιστεύουμε ότι σήμερα οι συνθήκες είναι πλέον πρόσφορες για ένα διάλογο στις τοπικές κοινωνίες, αναφορικά με το ποιο πρότυπο ανάπτυξης θα έχει τις μεγαλύτερες ωφέλειες για τους κατοίκους του Αιγαίου. Ένα διάλογο για το παρόν και το άμεσο μέλλον του Αιγαίου συνολικά, αλλά και κάθε νησιού ξεχωριστά.
