Ο ναός του Αγ. Πέτρου στην Καστάνια συνιστά το σημαντικότερο παράδειγμα της λεγόμενης Ελλαδικής Σχολής της βυζαντινής αρχιτεκτονικής στη Μεσσηνιακή/Έξω Μάνη.
Ανήκει στον αρχιτεκτονικό τύπο των απλών τετρακιόνιων σταυροειδών εγγεγραμμένων με τρούλο και χρονολογείται στον 12ο αι. Στα δυτικά του προστέθηκε τον 13ο αι. νάρθηκας με μορφή στοάς, ενώ το εντυπωσιακό τριώροφο πυργοειδές κωδωνοστάσιο κατασκευάστηκε το 1813. Σχεδόν άθικτο διασώζεται σημαντικό μέρος του γλυπτού διακόσμου του μνημείου. Στον ζωγραφικό διάκοσμο του ναού αναγνωρίζονται τέσσερις φάσεις. Σε μεγαλύτερη έκταση σώζεται το δεύτερο στρώμα ζωγραφικής, το οποίο χρονολογείται στον 14ο αι. και συνιστά την κύρια φάση τοιχογράφησης του ναού. Ο ναός, σε κακή κατάσταση διατήρησης έως το 2012, αντιμετώπιζε σοβαρά δομοστατικά και οικοδομικά προβλήματα, ενώ ο νάρθηκας κινδύνευε άμεσα με κατάρρευση.
Το 2012 εκπονήθηκε από το επιστημονικό προσωπικό της 26ης ΕΒΑ η μελέτη αναστήλωσης του ναού και συντήρησης του ζωγραφικού του διακόσμου. Το 2014 ο ναός του Αγίου Πέτρου αποκαταστάθηκε με μέριμνα του Συμβουλίου Αρχιτεκτονικής Κληρονομιάς και υπό την εποπτεία της 26ης ΕΒΑ.
Οι εργασίες αποκατάστασης του μνημείου υλοποιήθηκαν από την Μνημειοτεχνική ΕΠΕ, υπό την επίβλεψη του αρχιτέκτονος Σ. Μαμαλούκου και του αρχαιολόγου Μ. Κάππα. Η συντήρηση του ζωγραφικού διακόσμου πραγματοποιήθηκε από τον συντηρητή έργων τέχνης Γ. Μουστάκη.
Η εκτέλεση του όλου έργου κατέστη εφικτή χάρη στη γενναιόδωρη χορηγία του Θανάση και της Μαρίνας Μαρτίνου.
Η αποκατάσταση του ναού έτυχε θερμής υποδοχής από την τοπική κοινότητα, ενώ το έργο διακρίθηκε σε πανευρωπαϊκό επίπεδο, αποσπώντας το βραβείο EU Prize for Cultural Heritage/ Europa Nostra Awards 2016 ως πρότυπη αποκατάσταση.
Η αποκατάσταση του ναού αύξησε κατακόρυφα την επισκεψιμότητα στην περιοχή με ευεργετικές οικονομικές συνέπειες για τον οικισμό που άρχισε σταδιακά να επανακατοικείται.
